فواید و مضرات لواشک چیست ؟

لواشک از جمله فرآورده‌هایی است که مورد علاقه همه افراد به ویژه کودکان می‌باشد. با توجه به ماده اولیه لواشک که شامل انواع میوه‌ها  است بنابراین تا حدی فواید میوه را دارا بوده و به مصرف سایر تنقلات (مثل چیپس و پفک) ارجح می‌باشد. با مصرف لواشک‌های بسته‌بندی شده که با مجوز‌های بهداشتی تولید می‌شوند، نگرانی آلودگی آنها نیز برطرف می‌گردد. این مقاله به اختصار ویژگی‌ها و خواص غذایی لواشک را بیان می‌کند. فواید و مضرات لواشک چیست ؟

چرا در ایران به آن لواشک می گویند

نام لواشک به دلیل شباهت آن به نان لواش است که یکی از انواع نان های ایرانی است که بسیار سبک و نازک است و خمیر کمی دارد. همانطور که گفته شد پس از اینکه عصاره میوه ها آماده شود آنها را روی سینی می ریزند تا یک لایه نازک تشکیل شود بدین ترتیب یک ورقه نازک از عصاره میوه خشک تهیه می شود.

ایرانی ها اغلب در اواخر تابستان لواشک درست می کنند که این چند دلیل دارد اول اینکه از قدیم در فصل تابستان میوه‌ها را خشک می‌ کردند تا بتوانند در زمستان به انواع میوه دسترسی داشته باشند و این یک سنت قدیمی در ایران است.

دلیل دیگر تنوع زیاد میوه ها در فصل تابستان است که در نتیجه می توان از میوه های بسیار رسیده و مازاد، لواشک های میوه ای با طعم های مختلف تهیه کرد. همچنین آب و هوای تابستان گرم و خشک است و فرآیند خشک کردن و تهیه این خوراکی را تسهیل می کند.

کدام میوه ها برای لواشک مناسب هستند

میوه های رسیده مانند آلو یا آلبالو، سیب، هلو، انار و تمام میوه هایی که بافت گوشتی و آبدار دارند برای تهیه لواشک مناسب هستند. در ایران معمولا قبل از اینکه میوه های اضافی خراب شوند از آنها برای تهیه لواشک خانگی استفاده می کنند.

البته باید در نظر داشته باشیم که بسیاری از میوه‌ ها منبع خوبی از ویتامین‌ C هستند که بخش زیادی از این ویتامین‌، طی فرآیند خرد و خشک‌‌ کردن تخریب می ‌شود و از بین می ‌رود.

خواص غذایی لواشک

فواید و مضرات لواشک چیست ؟

غیر از نمک که برای جلوگیری از فاسد شدن انواع لواشک صنعتی افزوده می‌گردد و از معایب این ماده غذایی محسوب می‌شود، ولی ریزمغذی‌های مفید و برخی ویتامین‌ها به میزان خوبی در لواشک وجود دارند. لواشک دارای ویتامین‌های A و B و مواد معدنی (مخصوصا پتاسیم و کلسیم) می‌باشد که به دلیل کالری پایین آن، به عنوان یک میان‌وعده مناسب می‌باشد و مصرف آن چاقی را به دنبال ندارد.
خواص لواشک را باید با توجه به میوه اولیه آن شناخت. مثلا لواشک آلو برای درمان یبوست مفید است و لواشک سیب اثر عکس  دارد. یا لواشک زغال‌اخته نیز با توجه به مواد ضدمیکروبی خود می‌تواند در پیشگیری از عفونت‌های ادراری در خانم‌ها مفید واقع شود.

خواص لواشک

فواید و مضرات لواشک چیست ؟

ویتامین ها و مواد مغذی فراوان :

لواشک دارای ویتامین های A و B می باشند. لواشک یا میوه های خشک شده دارای مواد مغذی مانند فیبر، مواد معدنی، فسفر، کلسیم و آهن هستند.

کمک به کاهش وزن :

مقدار فیبر موجود در لواشک باعث می شود که فرد برای مدت زمان طولانی تر احساس سیری کند. لواشک جایگزین بهتری برای شیرینی ها است و با کاهش مصرف کربوهیدراتها و قندها بطور به کاهش وزن کمک می کند. لواشک به دلیل کالری پایین، به عنوان یک میان وعده مناسب می باشد و مصرف آن سبب افزایش وزن نمی شود.

جلوگیری از عفونت ادراری :

مصرف لواشک زغال اخته سبب پیشگیری از عفونت های ادراری در خانم ها می شود.فواید و مضرات لواشک چیست ؟

پاکسازی بدن :

لواشک حاوی فیبر طبیعی است. فیبر موجود در لواشک روند هضم را بهبود می بخشد و دستگاه گوارش را پاکسازی و از بیماری هایی مانند یبوست و سایر مشکلات مثانه جلوگیری می کند.

بهبود سلامت پوست :

فیبر موجود در لواشک سبب دفع سموم از بدن شده و همین امر بر روی پوست اثر مثبت دارد و باعث بهبود سلامت پوست می شود.فواید و مضرات لواشک چیست ؟

خاصیت ضدسرطانی :

لواشک لیمو سرشار از آنتی اکسیدان است. آنتی اکسیدان ها باعث از بین بردن رادیکال های آزاد و نوسازی سلول های تخریب شده، می شوند و خاصیت ضدسرطانی دارند.

کنترل اوره و کلسترول :

لواشک انار جزو لواشک های ترش و خوشمزه است و مصرف آن برای کنترل اوره و کلسترول و دفع سموم و تعدیل مایعات بدن بسیار مفید است.

رفع بی خوابی :

اگر دچار اختلالات خواب هستید و خواب منظمی ندارید، برای رفع بی خوابی خود مصرف مقداری لواشک زغال اخته می تواند کمک کننده باشد.

دفع سنگ کلیه :

لواشک لیمو دارای خواص اسیدی و ضدعفونی کننده قوی است که برای دفع سنگ کلیه، آلرژی و لاغری موثر می باشد.

پایین آمدن تب :

برای کاهش تب، کنترل فشارخون و ضربان قلب، تسکین درد های روماتیسمی و مفصلی لواشک زرشک مصرف نمایید.

رفع ناراحتی های معده :

مصرف لواشک آلو سبب رفع ناراحتی معده شده وبرای کم خونی مفید است.فواید و مضرات لواشک چیست ؟

رفع یبوست :

لواشک آلو ضدباکتری و ویروس، ایجادکننده تحریکات در روده است و کار دستگاه گوارش را تنظیم می کند. زمانی که به یبوست دچار هستید، توصیه می شود لواشک آلو مصرف کنید تا یبوست شما درمان شودفواید و مضرات لواشک چیست ؟

مبارزه با خستگی :

لواشک با دارا بودن ویتامین ها و مواد غذایی فراوان باعث سلامتی می شود و با خستگی و سایر مشکلات سلامتی مبارزه می کند.فواید و مضرات لواشک چیست ؟

فواید و عوارض خوردن لواشک در بارداری

فواید و مضرات لواشک چیست ؟

آیا لواشک برای زن باردار ضرر دارد؟

ویار یا میل به یک ماده غذایی خاص در دوران بارداری بسیار شایع است و بسیاری از مادران در بارداری بیشتر ویار ترشی جات و لواشک دارند. اگر لواشک، قره قروت و سایر ترشیجات توسط زن باردار به اندازه و نه بیش از حد مصرف شود، مشکلی پیش نخواهد آمد و خوردن لواشک خانگی در دوران بارداری می تواند فوایدی زیر را داشته باشد. در دوران بارداری خوردن لواشک انبه به علت وجود باکتری لیستریا ممنوع خواهد بود.

فواید خوردن لواشک در بارداری

خانم های باردار خواص را بخوانند و بدانند اما مثل همیشه بدون اجازه ی پزشک هیچ خوردنی که لواشک هم جزو آنهاست را مصرف نکنند.

جلوگیری از اضافه وزن در بارداری:

لواشک فاقد کلسترول و چربی است و یک میان وعده غذایی سالم می باشد و از افزایش بیش از حد وزن زن باردار جلوگیری می کند.فواید و مضرات لواشک چیست ؟

پیشگیری از یبوست بارداری :

لواشک موجب هضم بهتر مواد غذایی شده و عملکرد دستگاه گوارش را بهبود می بخشد و از یبوست بارداری پیشگیری می کند.

تقویت سیستم ایمنی مادر

مصرف لواشک در بارداری موجب تقویت سیستم ایمنی مادر شده و از سقط جنین جلوگیری می کند زیرا لواشک خواص آنتی اکسیدانی دارد و منبع خوبی از ویتامین های K، A و C است.فواید و مضرات لواشک چیست ؟

حفظ تعادل الکترولیت های بدن مادر

لواشک دارای مقدار زیادی سدیم و پتاسیم است و می تواند تعادل الکترولیت های بدن مادر را حفظ کند.

مضرات خوردن لواشک در بارداری

فواید و مضرات لواشک چیست ؟

• در تهیه لواشک از نمک زیادی استفاده می شود، نمک موجب ورم بیش از حد دست ها و پاها و افزایش فشار خون مادر می شود.
• مصرف زیاد لواشک به علت وجود سدیم و پتاسیم آب بدن را دفع و موجب کم آبی بدن شود.
• خوردن لواشک برای افراد مبتلا به ریفلاکس مضر است.
• به علت وجود باکتری در لواشک های غیر بهداشتی، ممکن است مسمومیت در بارداری ایجاد شود.
• مصرف زیاد ترشی و لواشک به علت وجود اسید زیاد، موجب از بین رفتن تدریجی مینای دندان می شود.

اگر از بیرون لواشک می خرید به نکات زیر توجه نمایید :

لواشک باید بهداشتی باشد :

هنگام خرید لواشک، به بهداشتی بودن لواشک توجه کنید و از دارا بودن مجوز های بهداشتی آن اطمینان یابید.

ترکیبات لواشک

• در جدول زیر ترکیبات 2 نوع لواشک (در 100 گرم) گزارش شده است:نوع ترکیبات          لواشک لیمو             لواشک زرشک
  فروکتوز (گرم)          2/16                      24
  فیبر خام (گرم)        5/2                        193/0
  سدیم (میلی‌گرم)   6/2                         —-
  آهن (میلی‌گرم)     3/43                       45/13
  انرژی (کیلوکالری)  8/352                     54/233

ویژگی‌های میکروبیولوژی لواشک

• ویژگی‌های میکروبیولوژی لواشک به شرح جدول زیر می‌باشد:نوع میکروارگانیسم                         حد مجاز در گرم
  شمارش باکتری‌های هوازی مزوفیل      200
  شمارش کپک                                  100
  شمارش مخمر                                 100نکته
  بهداشتی بودن لواشک یک موضوع بسیار با اهمیت است که قبل از مصرف لواشک باید به بهداشتی بودن (اطمینان از دارا بودن مجوز‌های بهداشتی) و خواص غذایی آن توجه داشت.

ویژگی‌های لواشک

لواشک باید بدون آفت زنده (مانند شش پایان، کنه‌ها وکپک‌ها) باشد.
ضخامت ورقه لواشک نباید از یک میلیمتر کمتر و از 5 میلیمتر بیشتر باشد و حتی‌الامکان یکنواخت باشد.
لواشک باید به رنگ طبیعی میوه‌های به کار رفته در تهیه آن و یا کمی تیره‌تر باشد.
لواشک باید دارای بو و مزه طبیعی میوه به کار رفته در تهیه آن بوده و بو و مزه بیگانه مانند ترشیدگی، سوختگی یا کپک‌زدگی نداشته باشد.
مواد خارجی دیدنی (تکه‌های پوست، هسته، دانه و دم میوه، برگ، خاک و شن، کاه و…) در لواشک نباید وجود داشته باشد.

فواید و مضرات لواشک چیست ؟

ویژگی‌های شیمیایی لواشک

حداکثر رطوبت لواشک 15 درصد، حداکثر خاکستر کل 5/4 درصد (برای لواشک زردآلو تا 5 درصد و برای لواشک آلو تا 7 درصد)، حداکثر خاکستر نامحلول در اسید 1/0درصد، حداکثر اسیدیته کل لواشک بر حسب اسید سیتریک 7 درصد (برای میوه‌های ترش مانند زرشک، غوره، انار، آلو و زغال‌اخته تا 10 درصد) و میزان PH باید بین 5/4 – 5/2 باشد. فواید و مضرات لواشک چیست ؟
باقیمانده دود گوگرد (انیدرید سولفورو) در لواشک تهیه شده از میوه‌های خشک که در فرآیند آنها از دود گوگرد بهره‌گیری شده (مانند زردآلو) نباید از 200 بخش در میلیون (ppm) بیشتر باشد.

مواد افزودنی لواشک

فواید و مضرات لواشک چیست ؟

به جز مواد زیر هیچ ماده دیگری نباید به لواشک افزوده شود:
نمک خوراکی (نمک طعام) حداکثر 2 درصد (اگر در ترکیب لواشک بیش از 70 درصد غوره، زرشک، انار و یا آلو به کار رفته باشد، افزودن نمک تا 3 درصد بلامانع است).
مواد شیرین‌کننده مانند ساکاروز و گلوکز.
اسید‌های میوه‌ای مانند اسید سیتریک، اسید مالیک و اسید تارتاریک.
بو افزاهای طبیعی با منشاء گیاهی.

یادآوری: افزودن هرگونه مواد طعم‌دهنده و نگهدارنده به لواشک غیرمجاز می‌باشد.

شرایط بسته‌بندی لواشک

بسته‌بندی لواشک باید به گونه‌ای باشد که فرآورده را در برابر رطوبت، آفت‌ها و عوامل فساد حفظ نماید.
لوازمی که برای بسته‌بندی لواشک استفاده می‌شود باید سالم، نو، خشک و بدون بوی ناخوشایند باشد.
تکه‌های بریده شده لواشک باید متناسب با وزن آنها در ظروف مناسب و مجاز در صنایع غذایی (مانند سلوفان، پلی اتیلن ویژه مواد خوراکی) بسته‌بندی گردد.
بهتر است هر ورقه لواشک در یک بسته کوچک بسته‌بندی شود.

فواید و مضرات لواشک چیست ؟

موارد نشانه‌گذاری

بر روی ظروف یا پوشش‌های بسته‌بندی، باید موارد زیر به طور واضح درج گردند:
نام و نوع کالا.
نام و نشانی سازنده.
شماره پروانه ساخت وزارت بهداشت.
عبارت «ساخت ایران».
وزن خالص به گرم یا کیلوگرم.
تاریخ تولید و پایان مصرف.
شماره سری ساخت.
مواد به کار رفته به ترتیب مقدار.

فواید و مضرات لواشک چیست ؟

لواشک خانگی تهیه کنید :

این روز ها بهترین زمان برای خرید میوه های رنگارنگ برای تهیه لواشک است. آلو انواع مختلفی دارد و در رنگ های زرد، سرخ و بنفش و با طعم های ترش، شیرین و ملس دیده می شود.فواید و مضرات لواشک چیست ؟

برای تهیه لواشک همانطور که در مطالب بخش آشپزخانه نمناک به صورت کامل گفته ایم باید آلوهای رسیده و آبدار بخرید و خوب شسته و درون قابلمه بریزید. دو لیوان آب را روی آلو ها بریزید و قابلمه را روی حرارت بگذارید. شعله را زیاد کنید تا آب جوش بیاید، اما بعد از جوش آمدن، شعله را کم کنید و نمک را اضافه کرده و خوب هم بزنید. آلو را با حرارت کم و زمان زیادتری بپزید، تا آلو ها شکل خود را از دست داده و وقتی هم می زنید، هسته ها جدا شوند.

پس از خنک شدن آلو های پخته را داخل آبکش یا صافی که زیر آن ظرف مناسبی قرار داده اید، بریزید و هم بزنید تا به تدریج از صافی رد شده فقط هسته ها آلو در آبکش باقی بمانند. سپس درون سینی بزرگی مشمع بیندازید و روی آن را با روغن چرب کرده، حالا مایع لواشکی را که آماده کرده اید، داخل سینی بریزید تا یک لایه نازک تشکیل شود. سینی را جلوی نور مستقیم آفتاب قرار دهید تا لواشک خوب خشک شود.لواشک ها را بعد از خشک شدن با چاقو یا قیچی آشپزخانه برش دهید و در پلاستیک مناسبی قرار دهید. می توانید از زرد آلو، گلابی، سیب، آلبالو، زرشک و انارنیز لواشک تهیه کنید و یا می توانید خلاقیت به خرج دهید و ترکیبی از همه میوه های داخل یخچال را داخل قابلمه ریخته و لواشکی با طعم جدید درست کنید. پایه و اساس درست کردن همه لواشک ها مثل هم است یعنی؛ جوشاندن میوه، گرفتن عصاره آن، پهن و خشک کردن لواشک زیر نور خورشید یا جلوی باد پنکه.