موقعیت نشستن بیمار :
نکاتی در رابط با حجامت چگونگی نشستن بیمار در جایگاه حجامت بسیار مهم است . حضرت امام رضا ( ع ) در رساله ذهبيه فرموده اند . حجامت چهار زانو بدون کفش و جوراب روی تخت چوبی – بعضی معتقدند بایستی انگشتر را هم از دست در آورد – البته انگشتر نقره * عینک آدامس * موبایل + شکلات – خوراکی و نباید نزد بیمار باشد . پاها را نباید آویزان نمود چون خون خوب به محل بادکش نمی رسد . در صورتی که فرد دچار پا درد میباشد و نمی تواند چهارزانو بنشیند می تواند پاها را دراز کند نه آویزان.
نکاتی در رابط با حجامت بسیاری از مردم با شنیدن نام طب سنتی به یاد حجامت میافتند، اما باید دانست که این روش تنها یکی از روشهای درمانی طب سنتی است؛ طب سنتی ایران برخاسته از دانش پرمایه حکیمان و دانشمندان ایرانی بر اساس اصولی پایه ریزی شده و شناخت آنها برای درک بهتر جایگاه حجامت در طب سنتی لازم است. اصول طب سنتی ایرانی بر مبنای حفظ سلامت بدن بوده و در مواردی که این سلامت به دلایلی از دست برود علم پزشکی در بازگرداندن سلامت به فرد کمک میکند.
آماده سازی موضع حجامت :
در برخی منابع ذکر شده که موضع با روغن زیتون – بادام شیرین یا روغن بنفشه روغن مالی شود . امام رضا ( ع ) هم تاکید دارند که موضع حجامت قبل از تیغ زدن روغن مالی گردد . برای افراد دموی و عضلاتی که خون بیشتری گرفته می شود روغن مالی توصیه میشود .
بادکش گذاری :
ابتدا موضع حجامت را در بدن که چهار انگشت زیر آخرین مهره گردن یا اطلسی می باشد می گذاریم سپس با فشار باد کش می کنیم . بادکش خورشیدی ۳ بار با فشار مختلف.سپس بادکش را به مدت ۳ دقیقه ثابت بر روی محل مورد نظر قرار دهیم و بعد از برداشتن آن شروع به ایجاد خراش می کنیم .
علامت نشوه :
مراحل اولیه و خفیف تا مراحل شدید اولین علت « سرد شدن بدن » خصوصا اطراف لیوان حجامت – با پشت دست بدن را لمس کنید . * احساس بی حالی و ضعف سرگیجه و سیاهی رفتن چشم و حالت تهوع * تعریق سرد و استفراغ * بیهوشی و تشنج = در مراحل شديد فنت
درمان عشوه و فنت :
١- حفظ خونسردی و آرامش حجام ٢- خوابانیدن بیمار به شانه راست و پاها به صورت جنینی
نکاتی در رابط با حجامت
علل و عوامل غشوه بافنت :
۱- مهمترین عامل ممکنه ترس و اضطراب از انجام حجامت میباشد خصوصا در افرادی که بار اول است که می خواهند حجامت کنند .
۲- یکی دیگر از عوامل فنت و غشوه کم خونی می تواند باشد .
3- حساسیت به خون و دیدن خون بدن خود یا دیگران
۴- گرسنگی و تشنگی مفرط
۵- غلظت خون – در این افراد ممکنه بادکش باعث شوک شود .
۶- خستگی و عصبانیت نگرانی شدید خشم
۷- معاشرت و قاعدگی – دوازده ساعت قبل از حجامت رابطه جنسی انجام نشده باشد . خانمها در دوران قاعدگی نباشند .
۸- ضعف عمومی بدن ۹- فشار خون پایین
۱۰- داشتن سابقه غش و تشنج یا صرع
۱۱ – هفته اول و آخر ماه قمری – روزهای چهارشنبه
فواید حجامت :
ثابت شده که حجامت برای حدود هفتاد بیماری اثرات پیشگیرانه و درمان کننده دارد . برخی از آثار درمانی و پیشگیرانه حجامت موارد زیر است : افزایش کلسترول و دی گلیسیرید خون- دیابت غیر وابسته به انسولین- اوره بالا- فشار خون غیر طبیعی بالا یا پایین » – غلظت خون بالا- مسمومیت غذایی و دارویی- سردرد میگرنی- تنگی رگها – اعتیاد به مواد مخدر- افسردگی سنگینی سر- اسپاسم عضلانی ۔ رشد ناکافی و کوتاهی قد – لاغری – واریس – کمر درد آرتروزها آکنه و بثورات پوستی- کهیر – آفت دهان – ریزش مو – پر مویی بدن- گر گرفتن بدن- تاری دید- خواب رفتگی و بی حسی عضلات- بیماریهای تناسلی زنان – ناهنجاریهای عصبی ۔ کم اشتهایی کم هوشی – فراموشکاری جوش صورت- سکته قلبی- مالیخولیا – سرماخوردگی مکرر
نکاتی در رابط با حجامت
عوارض جانبی حجامت :
حجامت هیچ گونه عارضه ای برای بدن ندارد . اما این افراد می بایست از حجامت خودداری نمایند : زنان باردار – افرادی که در دوران قاعدگی قرار دارند . افرادی که مشکلات انعقادی خون دارند و بیماران هیموفیلی
توصیه های قبل حجامت
قبل از حجامت معده نباید خالی باشد- بدن خسته نباشد- مایعات بدن در حد مناسب باشد نزد افرادی حجامت نمایید که پروانه حجامت مورد تایید را دارا باشند- قبل از حجامت یک عدد انار میل نمایید- بهترین زمان برای حجامت در هفته طبق احادیث معصومین عصر دوشنبه است از حجامت در صبح زود و بخصوص قبل از صبحانه جدا پرهیز نمایید
– بهترین زمان برای حجامت در سال اوایل بهار و پاییز است . ۱. با شکم گرسنه و سیر حجامت نکنید . ٢. دوازده ساعت قبل از حجامت سیگار نکشید . ٣. یک ساعت قبل از حجامت انار یا شربت آب انار میل کنید تا از غلظت خون کاسته شود . همچین می توانید عسل ، ماء الشعیر یا مایعات فراوان بنوشید . ۴. در وقت حجامت انگشتر عقیق به دست نداشته باشید . ۵. از با تجربه بودن شخصی که می خواهد شما را حجامت کند اطمینان داشته باشید .
۶- قبل از انجام حجامت حتما عینک از روی چشم برداشته شود . امام رضا ( ع ) فرمودند : « باید حجامت کردن بعد از خوردن غذا صورت گیرد ، چون که وقتی انسان حجامت کرد ، خون جمع شده و بیماری خارج می گردد و اگر با شکم گرسنه کسی حجامت کند ، خون خارج می شود ولی بیماری ( در بدن باقی می ماند
توصیه های بعد از انجام حجامت :
تا ۱۲ ساعت بعد از حجامت از مصرف لبنیات مانند شیر – خامه – کره – پنیر- بستنی – ماست ۔ دوغ کشک و نیز غذاهای ترش مزه خودداری نمایید مصرف عسل بلافاصله بعد از حجامت توصیه می شود- صبح روز بعد از حجامت محل حجامت را با آب خالی و بدون ماساژ و شامپو بشویید .
۱ ) تا ۲۴ ساعت بعد از حجامت ، مصرف سیگار ، انجام کارهای سنگین ، مقاربت جنسی ، مصرف ماهی و غذاهای شور ممنوع می باشد .
۲ ) پس از حجامت نیز توصیه می شود یک لیوان شربت عسل یا یک عدد انار و یا یک عدد ماءالشعیر لیمویی میل شود .
۳ ) تاثیرات درمانی حجامت معمولا از جلسه دوم درمان شروع می شود ، از این رو بایستی عجله نکنید و نگران نباشید و تا پایان دوره درمانی از هرگونه قضاوت نمودن پرهیز نمائید .
۴ ) صبح روز بعد از حجامت می توانید استحمام نمائید ( اما موضع حجامت را فقط با آب خالی بشویید و لیف و صابون نزنید )
۵ ) در صورت انجام حجامت توسط پزشکان مورد تائید وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی ، نباید نگران بیماری مسری و خطرناک ( ایدز و هپاتیت و … ) باشید ، زیرا تمام وسایل حجامت ( تیغ بیستوری – لیوان حجامت – گاز استریل و … ) یکبار مصرف می باشند .
۶ ) تا دوازده ساعت سیگار نکشید
۷ ) تا ۲۴ ساعت ورزش یا کار سنگین نکنید
۸ ) تا ۲۴ ساعت ماهی و لبنیات و غذای شور و غذاهای سرد و تند و تیز مصرف نکنید .
۹ ) حداقل تا ۱۲ ساعت پس از انجام حجامت جهت جلوگیری از عفونت زخم ، استحمام ممنوع می باشد .
۱۰ ) قبل و بعد از حجامت خوردن انار توصیه شده است . همچنین برای جبران ضعف احتمالی ، نوشیدن شربتی از عسل پس از حجامت توصیه شده است .
۱۱ ) تا ۱۲ ساعت قبل و بعد از حجامت نزدیکی صورت نگیرد .
12 ) طی شش ساعت اول پس از حجامت خوردن شربت عسل ( یک قاشق عسل + یک لیوان آب ولرم + کمی گلاب ) توصیه میشود .
توصیه هایی از معصومین
امام رضا ( ع ) : « سفارش می کنم که پس از حجامت یا فصد ، آب انار را با مکیدن آن بنوشید . مکیدن آب انار خون را زنده و تن را با نشاط خواهد ساخت . پس از حجامت و فصد ، از خوردن غذاهای نمک دار تا مدت ۳ ساعت بپرهیزید ، چون اگر این پرهیز مراعات نشود ، بعید نیست که انسان به بیماری جرب دچار شود . »
امام حسن عسگری ( ع ) فرمودند : « پس از انجام حجامت ، انار بخور ، اناری شیرین ؛ چرا که خون را فرو می نشاند و خون را در درون ، تصفیه می کند . » امید است با شناخت بیش از پیش توصیه های بهداشتی و درمانی دین مبین اسلام بویژه معصومین ( ع ) و سایر دانشمندان طب اسلامی و سنتی ، در احیاء و حفظ این میراث گرانبها کوشا بوده و با انجام مطالعات و تحقیقات لازم در خصوص دیدگاههای این بزرگواران و بهره مندی از منویات ارزشمند ایشان در زمینه طب ، تنی سالم 9 و تندرست داشته باشیم .نکاتی در رابط با حجامت